WZROST I PLONOWANIE ROŚLIN!

Tylko materiał siewny najwyższej jakości umieszczony w glebie wilgotnej, ale jednocześnie napowietrzonej i dostatecznie ogrzanej warunkuje szybkie, równomierne i pełne wschody. Dobrze przygotowana gleba nie może tracić szybko uzyskanych właściwości i być podatną na degradację, np. tworzenie powierzchniowej skorupy, ulegać erozji wodnej czy wietrznej. Co ważne, warunki glebowe powinny być wyrównane w obrębie całego pola. O taki stan w warunkach fizjograficznych Polski jest jednak bardzo trudno. Najczęściej na polach, nawet o niewielkiej powierzchni gleba, różni się pod względem uziarnienia, struktury i zgruźlenia, uwilgotnienia, temperatury, gęstości, zwięzłości, pH oraz zawartości składników pokarmowych. W takich warunkach tylko przy bardzo sprzyjającym przebiegu pogody, zwłaszcza wielkości i rozkładzie opadów, wschody wysianych roślin są równomierne i nie zależą w dużym stopniu od sposobu przygotowania roli, zwłaszcza łoża siewnego, czyli wierzchniej warstwy.

Wyrównane wschody i podobny stan zaawansowania rozwoju wszystkich roślin w łanie jesienią sprzyjają zimowaniu. Także lepsze przezimowanie roślin jęczmienia i rzepaku w technologii Mzuri Pro-Til stwierdzone po zimie z niewielkimi opadami śniegu, a jednocześnie z krótkim okresem nocnych temperatur poniżej -20oC wynikało prawdopodobnie ze sposobu siewu. Przypominamy, że w technologii tej rzędy roślin znajdują się w bruzdkach. Powoduje to, że są one osłaniane przed mroźnym wiatrem, a nawet niewielka ilość śniegu gromadzi się wokół roślin, chroniąc je przed mrozem. Po takich zimach obsada rzepaku ozimego uprawianego w technologii strip-till była średnio o 8 szt‧m-2 większa niż po uprawie płużnej, mimo nieco mniejszej obsady jesienią. Obsada jęczmienia ozimego była natomiast o ponad 10 szt‧m-2 większa. W tych sezonach wegetacyjnych większa, o blisko 40 szt‧m-2, była również obsada jego kłosów.

Niewątpliwym walorem technologii strip-till jest dobre plonowanie roślin w mało korzystnych warunkach agro-siedliskowych. W warunkach korzystnych, tj. dostatecznej ilości opadów, zwłaszcza w krytycznych fazach rozwojowych, a także po zimach sprzyjających dobremu przezimowaniu plony ziarna pszenicy ozimej i nasion rzepaku ozimego uprawianych w technologii Mzuri Pro-Till i po tradycyjnej uprawie płużnej były takie same (tab. 2). Natomiast w warunkach niekorzystnych, opisanych wyżej, plony zbóż ozimych i rzepaku wysiewanych po uprawie pasowej były większe niż po uprawie klasycznej. Różnica wyniosła: pszenica ozima – 0,7 t ha-1, jęczmień ozimy – 0,6 t ha-1, rzepak ozimy – 0,5 t ha-1.

Porównując plonowanie pszenicy ozimej uprawianej przez trzy lata na różnych polach dużego gospodarstwa stwierdzono lepsze jej plonowanie w technologii strip-till niż po uproszczonej uprawie bezpłużnej o 0,5 t ha-1 (rys. 3). To bardzo cenny wynik, gdyż jest rezultatem rzeczywistych warunków i decyzji produkcyjnych mających miejsce w takich gospodarstwach. Właśnie w nich poszukuje się najlepszych sposobów uproszczenia bardzo praco- i energochłonnej klasycznej płużnej technologii uprawy roli w agrotechnice roślin rolniczych. Technologią taką wydaje się być pasowa uprawa roli z jednoczesną aplikacją nawozów mineralnych i siewem nasion. Sposób taki oprócz efektu produkcyjnego – dużego plonu – musi gwarantować także dobrą jego jakość. O tym już w następnym numerze.